Kiedy 20 stycznia 1990 roku weszła w życie Ustawa „o zmianach w organizacji działalności spółdzielczości”, rozwiązująca Centralny Związek Spółdzielni Mleczarskich jak również związki regionalne, spółdzielczość mleczarska pozbawiona została koordynatora działań w trudnym momencie transformacji ustrojowej. Większość spółdzielni mleczarskich, po pierwszym okresie euforii wywołanej samodzielnością i brakiem jakiejkolwiek zależności od władzy centralnej, zaczęła dostrzegać  niebezpieczeństwa jakie stwarzała ustawa. W tak trudnej sytuacji transformacji gospodarki zabrakło instytucji koordynującej procesy dostosowawcze, broniącej interesów sektora, stanowiącej swoiste „lobby mleczarskie” w kontaktach z władzami. Doprowadziło to do dezorganizacji i rozerwania tradycyjnych więzi techniczno-ekonomicznych oraz osłabiania pojedynczych spółdzielni nieprzygotowanych do samodzielnego funkcjonowania. Pociągnęło to za sobą utratę wspólnej infrastruktury handlowej, remontowej, transportowej, oświatowej, wypoczynkowej, badawczej, informacyjnej, dystrybucyjnej.

Destrukcyjne skutki ustawy dotknęły spółdzielczość nie tylko mleczarską. Spółdzielnie nie miały czasu przystosować się do nowych warunków jako samodzielne przedsiębiorstwa. Niechęć ze strony władz państwa do tej formy gospodarowania groziła jej wyeliminowaniem z polskiej gospodarki.

Jednak ponad sto lat trudnych doświadczeń spółdzielczości mleczarskiej pozwoliły odpowiednio zareagować na nową sytuację. Spółdzielnie próbując się przystosować do nowego prawa rozpoczęły reorganizację zakładów: techniczno-technologiczną, w dziedzinie handlu i dystrybucji. Rozpoczęły również przemiany własnościowe: zwiększały fundusze zasobowe i udziałowe aby spółdzielnie stały się faktyczną własnością członków, grupową własnością prywatną, aby ta własność nie była tylko formalnym zapisem w prawie spółdzielczym.

Podejmując takie działania spółdzielnie potrzebowały nowych, wykształconych kadr. W większości spółdzielni mleczarskich wybrano nowe Rady Nadzorcze, te z kolei powołały nowe Zarządy spółdzielni.

Spółdzielczość mleczarska szybko rozpoczęła również proces przemian całego sektora. Z inicjatywy oddolnej spółdzielni zwołano Zjazd Założycielski w Turku, w którym uczestniczyli delegaci ze 172 spółdzielni mleczarskich i w dniu 26 maja 1991 roku uchwałą Zjazdu powołano Krajowe Porozumienie Spółdzielni Mleczarskich – związek rewizyjny jednoramienny, jako reprezentację i obronę interesów polskiego mleczarstwa oraz do pomocy zrzeszonym spółdzielniom w ich działalności statutowej.

Zjazd uchwalił statut KPSM, wybrał Radę złożoną z 84 członków, Przewodniczącego Rady, którym został Andrzej Furmanek ze spółdzielni w Sannikach oraz 17 osobowe Prezydium Rady.

Krajowe Porozumienie Spółdzielni Mleczarskich zostało zarejestrowane w 1991 roku 4 listopada w Krajowym Rejestrze Sądowym w Warszawie.

W następnym roku w dniach 5-6 czerwca zwołano Krajowy Zjazd Delegatów Spółdzielni Mleczarskich, na którym Przewodniczącym 96 osobowej Rady został Czesław Cieślak – obecnie Prezes Zarządu OSM w Kole.

Członkowie pierwszego Zarządu KPSM, (od lewej) Marcin Strzelecki, Piotr Garczyński

19 czerwca 1992 r. Rada wybrała Zarząd Krajowego Porozumienia Spółdzielni Mleczarskich. Prezesem został Marcin Strzelecki – Przewodniczący Rady OSM w Łowiczu, wiceprezesami: Teresa Dzius – Przewodnicząca Rady Spółdzielni Mleczarskiej w Chełmie i Piotr Garczyński – Prezes Zarządu OSM w Turku.

KPSM zostało powołane do realizacji celów sformułowanych ogólnie, ale określonych precyzyjnie:

– zapewnienia zrzeszonym spółdzielniom pomocy w ich działalności statutowej,
– obrony ich interesów
– oraz rozwijania spółdzielczości mleczarskiej.

Według statutu „Do zadań Krajowego Związku należy:

–     przeprowadzenie lustracji zrzeszonych spółdzielni,
–  przeprowadzenie na rzecz zrzeszonych spółdzielni działalności instruktażowej, doradczej, kulturalno-oświatowej, szkoleniowej i wydawniczej,
– reprezentowanie interesów zrzeszonych spółdzielni wobec organów administracji rządowej i organów samorządu terytorialnego,
– reprezentowanie zrzeszonych spółdzielni za granicą, współdziałanie z organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się problematyką mleczarską a także wspieranie współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej z zagranicą,
inicjowanie, utrzymywanie i rozwijanie współpracy z krajowymi organizacjami i jednostkami zajmującymi się bezpośrednio lub pośrednio produkcją, przetwórstwem, obrotem mlekiem i jego przetworami lub środkami do produkcji, przetwarzania i obrotem mlekiem we wszelkich formach prawno-organizacyjnych prawem przewidzianych,
– inicjowanie i rozwijanie współpracy między spółdzielniami oraz współdziałanie z placówkami naukowo-badawczymi,
– ułatwianie spółdzielniom dostępu do informacji marketingowych, ekonomiczno-finansowych, technicznych i prawnych oraz zapewnienie doradztwa w tym zakresie,
– prowadzenie i koordynacja działalności marketingowej dla potrzeb zrzeszonych spółdzielni,
– badanie sprawozdań finansowych spółdzielni,
– wykonywanie innych zadań przewidzianych w ustawie”.

 Działalność organizacji od momentu powstania jest determinowana koniecznością realizacji zadań statutowych aby zawarte w statucie cele zostały osiągnięte.

Spółdzielczość mleczarska starała się podołać trudnościom jakie występowały w procesie zmian ustrojowych i przejścia od gospodarki centralnie sterowanej do systemu gospodarki rynkowej. Musiała nastąpić definitywna przemiana w sposobie myślenia o zarządzaniu spółdzielnią mleczarską, o zaopatrzeniu, o produkcji, o dystrybucji, o rynku, o klientach. Pojawiły się w języku biznesu nowe pojęcia m.in. marketing, logistyka, konkurencja; trzeba było je poznać i rozpocząć wprowadzanie w życie założeń kryjących się pod owymi pojęciami. Dotychczasową orientację produkcyjną, zaczęła zastępować orientacja rynkowa i marketingowe podejście do rynku. Rozpoczęła się walka o klienta, konkurencja z artykułami importowanymi, nastąpiła konieczność uatrakcyjnienia oferty. Dla konsumentów było to pozytywną stroną trudnej dla spółdzielni sytuacji.

Jednocześnie spółdzielnie rozpoczęły walkę konkurencyjną między sobą: o mleko, dostawców, rynki zbytu, o możliwości uzyskania kredytów.

Walczyły również z własną słabością ekonomiczną, przestarzałymi technologiami, brakiem funduszy na modernizacje i inwestycje, brakiem mleka dobrej jakości. Wiele spółdzielni nie potrafiło samotnie poradzić sobie z nową sytuacją, musiały ogłosić rozpoczęcie procesu likwidacji lub stan upadłości. Według Monitorów Spółdzielczych w latach 1990-1994 było tylko 15 przypadków otwarcia likwidacji spółdzielni mleczarskich, natomiast według KPSM do początku II kwartału 1995 roku w stan likwidacji postawiono około 50 spółdzielni. Różnica ta wynikała z chaosu statystycznego, niechęci spółdzielni do przekazywania informacji, ale także z różnej interpretacji przemian w spółdzielniach.

Rozpoczął się napływ kapitału zagranicznego do sektora mleczarskiego i przejmowanie przez ten kapitał części lub całości majątku spółdzielczego, bazy surowcowej po upadających spółdzielniach, a w następnych latach budowa nowoczesnych zakładów mleczarskich przez firmy zagraniczne.

W 1991 roku, w  Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej utworzono Biuro Pełnomocnika Ministra do spraw Restrukturyzacji Mleczarstwa. W tym samym roku przeznaczono na restrukturyzację sektora 860 miliardów zł (starych zł) z budżetu państwa. Wg szacunków Krajowego Porozumienia Spółdzielni Mleczarskich pieniądze te uratowały przed likwidacją ok. 220 spółdzielni mleczarskich, przyczyniły się do zmniejszenia napięć społecznych na wsi i w samorządach spółdzielni.

Mimo tej pomocy, w latach 1990-1993 obniżyła się znacznie opłacalność rolniczej produkcji mleka (głównie z powodu niskich cen skupu), oraz przetwórstwa mleka (koszty procesów dostosowawczych). Według danych GUS i badań Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej stan pogłowia krów z 4919 tys. sztuk w 1990 roku spadł w 1993 roku do 3983 tys. sztuk (czyli o 20%). Wpłynęło na to zmniejszanie stada w gospodarstwach chłopskich, ale przede wszystkim likwidacja stad w państwowych gospodarstwach rolnych, stanowiących swego czasu znaczne źródło dostaw mleka do spółdzielni mleczarskich. Produkcja mleka w gospodarstwach (wg GUS) spadła od 1990 roku do 1993 roku  o 24,25%, a skup mleka o 32%. 

Badania, w formie ankiet z informacjami z podmiotów mleczarskich prowadzone przez KPSM od 1994 roku, wykazały, że w spółdzielniach mleczarskich wykorzystywano od 50 do 60% mocy produkcyjnych, nastąpił spadek produkcji prawie wszystkich grup asortymentowych.

W 1993 roku wyraźnie pogorszyła się sytuacja ekonomiczno-finansowa spółdzielni mleczarskich. 213 zakładów zamknęło ten rok ujemnym wynikiem finansowym.  KPSM obliczyło, na podstawie bilansów spółdzielni obligatoryjnie publikowanych w Monitorach Polskich B, że wysokość straty dla całego sektora wyniosła w 1993 roku około 450 miliardów złotych (starych złotych).

Pomimo, iż polskie produkty mleczarskie skutecznie konkurowały z produktami z importu, jednak w 1993 roku nasilił się niekontrolowany, często nielegalny, tani import z krajów Unii Europejskiej. Raport Instytutu Rynku Wewnętrznego (opracowanie zamówione w IRW przez KPSM w 1994 roku) szacował przewagę importu nad eksportem artykułów mleczarskich w 1993 roku na 500 milionów litrów (w przeliczeniu na mleko). W drugiej połowie 1993 roku, doszło do nieprzewidzianego spadku na rynkach światowych cen mleka w proszku.

Na rynku krajowym wystąpiło też znaczne ograniczenie popytu na produkty mleczarskie. Przyczyną było pogorszenie warunków materialnych społeczeństwa polskiego, a także pewien wzrost (urealnienie) cen na artykuły mleczarskie. Mimo wzrostu cen rynkowych produkcja mleka w gospodarstwach rolników była nadal nieopłacalna. Według badań ankietowych KPSM średnia cena skupu mleka w 1993 roku wynosiła 1/3 kosztu produkcji. Informacje zbierane przez KPSM wykazały, że spółdzielnie mają przestarzałą bazę techniczną, wysokie koszty stałe działalności, przerost zatrudnienia, kłopoty z płynnością finansową – występowały  nawet kilkumiesięczne zaległości w zapłacie dostawcom za mleko. Spółdzielnie były zadłużone w bankach, nastąpił  spadek ilości skupowanego mleka i zmniejszyło się wykorzystanie mocy produkcyjnych zakładów. Bezpośrednim następstwem tej sytuacji był brak możliwości nawiązywania stałej współpracy z wchodzącymi na polski rynek ogromnymi sieciami hurtowymi i detalicznymi  między innymi ze względu na niemożność utrzymania wielkości i ciągłości dostaw. Zbyt trudny był dostęp do kredytów preferencyjnych, zbyt drogie kredyty komercyjne. Spółdzielnie, oczywiście z wyjątkami, nie miały wystarczających środków na modernizacje zakładów i nowe inwestycje.

Interwencja, w 1993 roku, na rynku mleka (i nie tylko mleka) Agencji Rynku Rolnego – instytucji powołanej do stabilizacji rynku rolnego w sytuacjach trudnych – okazała się mocno spóźniona, nieskuteczna i zakwestionowana przez samą Radę ARR.

Władze nie były w stanie wykreować polityki dotyczącej sektora mleczarskiego, nie było żadnej strategii rozwoju mleczarstwa, a restrukturyzacja przebiegała powoli i nieefektywnie. W Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przestało działać w początkach 1993 r. Biuro Pełnomocnika Ministra ds. Restrukturyzacji Mleczarstwa.

W takiej sytuacji Krajowe Porozumienie Spółdzielni Mleczarskich stało się jedyną organizacją ogólnokrajową występującą w interesie i obronie całego sektora mleczarskiego wobec władz. Organizacja ta zrzeszała na koniec 1993 roku 280 spółdzielni mleczarskich (na około 310 istniejących w Polsce). Działały także regionalne organizacje mleczarskie, miały jednak ograniczony zasięg terytorialny.

Krajowe Porozumienie Spółdzielni Mleczarskich opracowało, na początku 1994 roku, dokument p.n. „Strategia rozwoju polskiego mleczarstwa. Synteza założeń i działań”. Był on wyrazem poglądów tej organizacji na temat aktualnego stanu polskiego sektora mleczarskiego, prognoz rozwoju mleczarstwa, oraz popytu i spożycia produktów mleczarskich w Polsce i na świecie. Najważniejszą częścią dokumentu było opracowanie długofalowej (do 2010 roku) strategii rozwoju polskiego mleczarstwa, programu restrukturyzacji sektora i wskazanie źródeł finansowania tych działań. Dokument ten stał się podstawą „Programu Restrukturyzacji Mleczarstwa” przyjętego do realizacji przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Znaczące środki na działania restrukturyzacyjne przeznaczyła Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w postaci dopłat do kredytów preferencyjnych dla mleczarstwa. Z dopłat tych, oprócz spółdzielni, skorzystały również inne przedsiębiorstwa mleczarskie oraz niektórzy dostawcy mleka.

Od początku 1994 roku następowała powolna poprawa sytuacji ekonomicznej przemysłu mleczarskiego, zaktywizowano działania marketingowe, według badań KPSM w 1995 roku zmniejszyło się zadłużenie spółdzielni w bankach i u dostawców, poprawiła się opłacalność produkcji mleka.

Pogłębiał się jednak coraz bardziej kryzys w Rosji i państwach za naszą wschodnią granicą, tradycyjnie najbardziej znaczących odbiorców naszych produktów mleczarskich. W 1997 roku, Unia Europejska, broniąc się przed własną nadprodukcją i próbując rozładować napięcia społeczne wśród rolników (szczególnie francuskich), zamknęła granice dla polskich produktów mleczarskich. Spowodowało to zahamowanie eksportu polskich produktów mleczarskich. Nastąpiły również wahania w krajowym popycie. Dlatego konsekwencja w wypełnianiu zadań statutowych KPSM i współpraca z resortem rolnictwa stały się podstawą realizacji polityki rolnej w sektorze mleczarskim.

Pod koniec 1995 roku z inicjatywy KPSM powstała Spółdzielcza Korporacja Mleczarska „Mlektim”. Podstawowym celem powołania tego podmiotu była odbudowa spółdzielczej sieci dystrybucji artykułów mleczarskich oraz promocja spółdzielni mleczarskich i ich produktów. „Mlektim” doprowadził w 1997 roku do porozumienia 14 spółdzielni mleczarskich i rozpoczął promocję masła „Dobre”. Marka „Dobre” miała być marką całej serii produktów. Marka zaistniała na rynku, masło i mix maślany „Dobre” sprzedawały się świetnie, dopóki nie dały znać o sobie błędy w prowadzeniu akcji promocyjnej, nie do końca skalkulowano koszty takiej promocji, nie zagwarantowano „Mlektimowi” sprawowania kontroli nad utrzymaniem wysokich standardów jakościowych produktów, SKM dysponowała zbyt małą kadrą a także środkami finansowymi do realizacji celów i zadań jakie postawiono przed tą organizacją. Do jej likwidacji w 2001 roku przyczyniły się również błędy w zarządzaniu.

W październiku 1996 r. odbyło się II Ogólne Zebranie Przedstawicieli KPSM, które wprowadziło zmiany w funkcjonowaniu organizacji. Zjazdy Delegatów miały odbywać się co dwa lata, jako zjazdy sprawozdawcze, co cztery lata jako sprawozdawczo-wyborcze. Wybrano nową Radę liczącą 97 osób. Przewodniczącym Rady został Kazimierz Konieczny – Prezes Zarządu Dolnośląskiego Zrzeszenia Spółdzielni Mleczarskich we Wrocławiu. Skład Zarządu powiększył się o trzeciego wiceprezesa. Został nim Władysław Janikowski odpowiedzialny między innymi za zagadnienia współpracy i integracji z Unią Europejską.

W czerwcu 1997 roku Rada KPSM powołała nowy Zarząd. Prezesem KPSM został Stanisław Michalski, jego zastępcami Teresa Dzius i Dariusz Wołyniak.

Ponieważ nie do końca zostały zrealizowane cele zawarte w „Programie restrukturyzacji mleczarstwa”, KPSM zainicjowało, w 1998 roku, opracowanie „Skorygowanego programu restrukturyzacji mleczarstwa w Polsce” opartego na dokumencie z 1994 roku. Autorem tego opracowania byli profesor Aldon Zalewski i doktor Bolesław Iwan. Dokument został przekazany Ministrowi Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej do oceny i ewentualnej realizacji, pod koniec 1998 roku, a w styczniu 1999 r. do Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wpłynął drugi dokument p.n. „Instrumentarium do skorygowanego rządowego programu restrukturyzacji sektora mleczarskiego” (zwany w skrócie „Instrumentarium”).

W dokumentach tak określono cele i zakres działań, jakie trzeba przedsięwziąć, aby polskie mleczarnie miały możliwość istnienia i rozwoju. Dokumenty te przyczyniły się do opracowania przez resort rolnictwa własnego programu p.n. „Strategia Rozwoju Polskiego Sektora Mleczarskiego”, zatwierdzonego przez ministra do realizacji w listopadzie 1999 r.

III Ogólne Zebranie Przedstawicieli KPSM odbyło się 4 września 1998 roku. Podjęto decyzje o zmianie nazw organów organizacji: Zebrania Przedstawicieli na Zjazd Delegatów, a Krajowego Porozumienia Spółdzielni Mleczarskich na Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny. Nazwy te są także aktualnie obowiązujące. IV Zjazd Delegatów KZSM Zw. Rew., który odbył się w listopadzie 2000 roku, wybrał nową Radę i zmniejszył jej skład do 50 osób. Przewodniczącym Rady pozostał Kazimierz Konieczny.

III Ogólne Zebranie Przedstawicieli KPSM

Czteroletnia kadencja Rady i działalność KZSM Zw. Rew. w latach 2000-2004 przypadła na trudny okres przygotowań polskiej gospodarki w tym sektora mleczarskiego do członkostwa w Unii Europejskiej. Procesy restrukturyzacyjne, przeważnie bardzo kosztowne miały wpływ na niską rentowność spółdzielni i opłacalność produkcji mleka. Dochodziły również trudności gospodarcze i spadek spożycia produktów mleczarskich.

Jubileusz 10-lecia Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich przypadł na rok 2001. Uroczystości jubileuszowe odbyły się 14 grudnia 2001 r. w Warszawie. Podczas uroczystości świętowano również obchody 120-lecia Spółdzielczości Mleczarskiej na Ziemiach Polskich, które wypadały w 2002 r. Zarząd KZSM ustanowił medal z okazji tych dwóch jubileuszy. Medalem tym odznaczano osoby zasłużone dla mleczarstwa, spółdzielnie,  instytucje i organizacje.

Podczas uroczystości jubileuszowych wręczono również zasłużonym działaczom i pracownikom spółdzielczości mleczarskie odznaczenia państwowe:

– Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski został odznaczony Stefan Glonek – Przewodniczący Rady Łódzkiej Spółdzielni Mleczarskiej.
– Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski zostało odznaczonych 11 osób.
– Złotym Krzyżem Zasługi 15 osób.
– Srebrnym Krzyżem Zasługi 8 osób.

W dniu 23 stycznia 2002 r. Rada KZSM odwołała z funkcji zastępcy Prezesa Teresę Dzius, a od 19 lutego stanowisko to objął Waldemar Broś. W miesiąc później Zarząd KZSM ustanowił Pełnomocnika Zarządu ds. Integracji Europejskiej. Funkcję tę objął Marek Murawski – kierownik Zespołu Technologii, Jakości Surowca i Produktów.

!9 lutego 2002 r. z funkcji Przewodniczącego Rady KZSM złożył rezygnację Kazimierz Konieczny. Przewodniczącym Rady został Stefan Glonek – Przewodniczący Rady Łódzkiej Spółdzielni Mleczarskiej.

Liczba członków KZSM zmniejszyła się z 246 w 1992 roku do 151 w 2004 r. W trakcie czteroletniej kadencji Rady (2000-2004) do KZSM wstąpiło 8 nowych członków, a ubyło 70 spółdzielni, między innymi z powodu połączenia z innymi spółdzielniami mleczarskimi.

Od lutego 2004 roku KZSM dysponuje do realizacji zadań pięcioma  zespołami:

– Zespołem Lustracji,
– Zespołem ds. Rynku i Ośrodkiem Szkoleń
– Zespołem Technologii, Jakości Surowca i Produktów, w skład którego wchodzi Zespół Normalizacyjny – Sekretariat Komitetu Technicznego nr 35 ds. Mleka i Przetworów Mlecznych,
– Zespołem Finansów,
– Zespołem Administracji,
i dwoma samodzielnymi stanowiskami:

– Radcy Prawnego,
– Kadr i Samorządu.

Na koniec  2000 roku stan zatrudnienia w KZSM wynosił 35,75 pełnych etatów, a na koniec 2004 roku 25,50 pełnych etatów łącznie z członkami Zarządu.

Zarząd KZSM Zw. Rew. od 2002 roku działał w składzie:

Stanisław Michalski – Prezes Zarządu,
Waldemar Broś – Zastępca Prezesa Zarządu,
Dariusz Wołyniak – Zastępca Prezesa Zarządu.

Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Zw, Rew. starał się pomóc członkom w procesach dostosowawczych branży mleczarskiej do członkostwa w Unii Europejskiej, przede wszystkim organizując szkolenia, konferencje, seminaria, współpracując z instytucjami państwowymi, uczestnicząc w przygotowaniach do integracji z unijną gospodarką. 

Działania dostosowawcze do prawa, warunków i standardów UE okazały się na tyle efektywne, iż w roku 2004, roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej mleczarstwo polskie potwierdziło, że może stać się konkurencyjne nawet na niezwykle wymagającym rynku unijnym. Spółdzielnie mleczarskie w ostatnim kwartale 2004 roku wygospodarowały środki na podniesienie cen skupu mleka i na inwestycje. Poprawiła się opłacalność produkcji mleka i rentowność przemysłu mleczarskiego.

W dniu 6 września 2001 roku Sejm RP uchwalił ustawę, która określała zasady „regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych”, w tym:

– kwotowania krajowej produkcji mleka,
– zakupu i sprzedaży interwencyjnej niektórych przetworów mlecznych,
-stosowania dopłat do przechowywania, przetwórstwa i konsumpcji przetworów mlecznych.

Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 roku, w tym trzy artykuły obowiązywały od 1 kwietnia 2004. Ustawa określała także organizację i kompetencje Komisji Porozumiewawczej ds. Mleka i Przetworów Mlecznych (funkcję Przewodniczącego Komisji do lutego 2003 r. pełnił Prezes Zarządu KZSM Stanisław Michalski, po nim tę funkcję objął Stefan Bartela – Prezes Spółdzielni Dostawców Mleka w Wieluniu.

Ustawa jest dokumentem dostosowującym prawo krajowe do aktów prawnych Unii Europejskiej w zakresie prawodawstwa dotyczącego sektora mleka. Ustawa została zmieniona ustawą o „organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych” z dnia 20 kwietnia 2004 r.

Na podstawie artykułu 39 ustawy „Tworzy się fundusz promocji, zwany „Funduszem Promocji Mleczarstwa”. Podstawowym źródłem finansowania Funduszu są obowiązkowe wpłaty podmiotów skupujących w wysokości 0,2 grosza  (obecnie 0,1 grosza) od każdego skupionego litra mleka. Fundusz Promocji finansował w całości lub części między innymi promocję spożycia mleka i przetworów mlecznych, wystawy i targi, szkolenia, prace badawczo-rozwojowe w sektorze mleczarskim. KZSM Zw. Rew. w swojej działalności korzysta ze środków Funduszu Promocji Mleczarstwa.

Zjazd sprawozdawczy KZSM odbył się 28 marca 2003 r., a 9 listopada 2004 roku zwołany został Zjazd sprawozdawczo-wyborczy.

Została wybrana nowa Rada KZSM. Liczba członków została zmniejszona do 40 osób. Przewodniczącym Rady został Czesław Kurek – Przewodniczący Rady Spółdzielni Mleczarskiej Kowalew-Dobrzyca.

W trakcie czteroletniej kadencji Rady (do 2008 roku) do KZSM wstąpiło 3 nowych członków, a ubyło 39 członków.

W 2005 roku KZSM liczyło 145 członków,
W 2006 roku – 131,
W 2007 roku – 119,
W 2008 roku – 115.

Struktura organizacyjna (Zespoły i samodzielne stanowiska) pozostała bez zmian. Na koniec 2008 roku liczba zatrudnionych na pełnych etatach w KZSM wynosiła 23,50.

Członkowie Rady KZSM biorą udział w pracach Komisji Porozumiewawczej ds. Mleka i Przetworów Mlecznych, realizują zadania Rady według statutu KZSM. W trakcie czteroletniej kadencji radni wzięli udział w czterech wyjazdach studyjnych: do Francji, Danii, Finlandii i Szwecji. Odbyli tam spotkania z przedstawicielami organizacji mleczarskich i spółdzielczych, zapoznali się z organizacją sektora mleczarskiego w tych krajach oraz handlu i dystrybucji produktów mleczarskich. Zwiedzali wzorcowe gospodarstwa zajmujące się produkcją mleka.

Zjazd Delegatów w dniu 6 listopada 2008 roku wybrał nową Radę Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich Związku Rewizyjnego.

Skład Rady KZSM Zw. Rew. na 6 listopada 2008:

1. Adamczyk Henryk  –  Środa Wielkopolska
2. Badach Tadeusz  –  Krasnystaw
3. Grzeszkowiak Grzegorz  –  Gostyń
4. Gumowski Bolesław  –  Włocławek
5. Jakubowski Bogdan  –  Łowicz
6. Jankowski Krzysztof  –  Łódź
7. Janoch Paweł  –  Stargard Szczeciński
8. Jarmasz Andrzej  –  Strzelce Krajeńskie
9. Jeleń Jacek  –  Pszczyna
10. Kogut Antoni  –  Trzebownisko
11. Kowalczyk Danuta  –  Bielsko Biała
12. Kurek Czesław  –  Kowalew Dobrzyca
13. Masalski Ryszard  –  Nowy Dwór Gdański
14. Michaś Zenon Nowe  –  Skalmierzyce
15. Pachota Wiesław  –  Nowy Sącz
16. Pawluczuk Wiera  –  Hajnówka
17. Proczek Tadeusz  –  Grodzisk Mazowiecki
18. Rogalski Stanisław  –  Mońki
19. Rygalska Aniela Anna  –  Skierniewice
20. Skibiński Waldemar  –  Chełm
21. Stasiuk Elżbieta  –  Biała Podlaska
22. Szczerba Barbara  –  Międzybórz
23. Szewczyk Janusz  –  Garwolin
24. Szumowski Szczepan  –  Giżycko
25. Urbański Józef  –  Limanowa
26. Witek Ryszard  –  Prudnik
27. Wojtyra Tadeusz  –  Kosów Lacki
28. Zawadzka Elżbieta  –  Nowy Tomyśl
29. Zieliński Zenon  –  Inowrocław
30. Żebrowski Wiesław  –  Ciechanów
31. Żmuda Małgorzata  –  Piaski

Prezydium Rady:

Przewodniczący Prezydium Rady – Tadeusz Badach –Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Krasnystawie

Zastępca Przewodniczącego Prezydium Rady – Stanisław Rogalski – Przewodniczący Rady Monieckiej Spółdzielni Mleczarskiej w Mońkach

Zastępca Przewodniczącego Prezydium Rady – Janusz Szewczyk   – Przewodniczący Rady Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Garwolinie

Sekretarz Prezydium Rady – Wiera Pawluczuk – Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Hajnówce,

Członek Prezydium Rady – Grzegorz Grzeszkowiak – Prezes Spółdzielni Mleczarskiej w Gostyniu,

Członek Prezydium Rady – Krzysztof Jankowski – Prezes Łódzkiej Spółdzielni Mleczarskiej w Łodzi,

Członek Prezydium Rady – Ryszard Masalski – Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Nowym Dworze Gdańskim

Rada KZSM powołała następujące Komisje Rady:
1. Rewizyjno-Budżetową
2. Skupowo- Produkcyjną
3. Problemowo-Gospodarczą

W skład powołanych Komisji wchodzą następujący członkowie Rady:
Komisja Rewizyjno-Budżetowa
Przewodniczący  –  Krzysztof Jankowski
Zastępca Przewodniczącego  –  Waldemar Skibiński
Sekretarz  –  Aniela Anna Rygalska

Członkowie Komisji:

Bolesław Gumowski
Andrzej Jarmasz
Zenon Michaś
Wiesław Pachota
Tadeusz Proczek
Elżbieta Zawadzka
Wiesław Żebrowski
Komisja Skupowo-Produkcyjna
Przewodniczący  –  Grzegorz Grzeszkowiak
Zastępca Przewodniczącego  –  Bogdan Jakubowski
Sekretarz  –  Małgorzata Żmuda

Członkowie Komisji

Paweł Janoch
Antoni Kogut
Józef Urbański
Ryszard Witek
Tadeusz Wojtyra
Zenon Zieliński
Komisja Problemowo-Gospodarcza
Przewodniczący  –  Ryszard Masalski
Zastępca Przewodniczącego  –  Szczepan Szumowski
Sekretarz  –  Danuta Kowalczyk

Członkowie Komisji

Henryk Adamczyk
Jacek Jeleń
Czesław Kurek
Elżbieta Stasiuk
Barbara Szczerba

14 listopada 2008 roku na posiedzeniu Rady Prezes Zarządu KZSM Stanisław Michalski złożył rezygnację z funkcji. Na to stanowisko powołano w dniu 15 stycznia 2009 roku Waldemara Brosia dotychczasowego Zastępcę Prezesa KZSM. Na posiedzeniu Rady 18 czerwca 2009 roku Rada odwołała z funkcji Zastępcy Prezesa KZSM Dariusza Wołyniaka i na stanowisko powołała Stanisława Wieczorka.

Aktualnie Zarząd KZSM działa w dwuosobowym składzie.

Aktualny skład Rady i poszczególnych Komisji – tutaj.

Łącznie z Zarządem Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich zatrudnia 23 osoby (22 pełne etaty).

Źródło: „Mleczarstwo w Polsce 2009”, Wydawnictwo „CZARNO-BIAŁA”

*Tekst na tej stronie udostępniamy na licencji CC BY-SA 4.0